"Y" Harfi İle Başlayanlar

Yakut tarzı: Meşhur hattat Yakut-ı Muşta'sımf nin yazdığı biçimdeki yazılara denir. Bu şekildeki yazılarda sayfa iki veya.üç kısma ayrılır; her kısmın bir satırı sülüs, diğer satırları nesihle yazılırdı.

Yaldız: Bk. Altın yaldız.

Yan Kâğıdı: Ciltçilik terimi. Araya konan ve Acem kösteği (b. bk.) kendisine yapıştırılan kâğıda verilen ad.

Yapıştırma şemse: Altın yapıştırıldıktan sonra üzerine kalıp basılmak suretiyle yapılan şemselere verilen ad.

Yaprak: 1. Varak (b. bk).  2. Yaprağa benzer süsleme motifi.

Yaprak demeti: Yalnız yapraklardan meydana gelen süsleme motifi.

Yaprak nokta: Düzgün yapraklardan oluşan nokta.

Yastık:

1.Yaprak altının bıçakla üzerinde kesildiği âletin adı.

2. Tezhibde, altın varakları istenilen büyüklükte kesmek için, varağın altına konan deriye de yastık denir.

3. Şiraze altındaki deri. Şiraze bunun üzerine oturur.

Yavru kalemtraş : Bkz. Kalemtraş.

Yazı çekmecesi: Eskiden yazı takımlarıyla, kâğıt, kalem ye diğer malzemenin konulduğu kapaklı küçük sandıklara verilen ad. Odada hattatın oturduğu sedir üstüne konurdu. Sadeleri olduğu gibi işlemeli ve sedeflileri de vardı.

Yazı hududu: Levha ve murakkalarda yazının etrafına çekilen çizgilerin bütününe verilen ad. Bu çizgilerin etrafına ya tezhib yapılır veya altın sürülür.

Yazı kalemi: Bk. Kalem.

Yazı-resim: Eskiden bazı hattatların, yazılarını resim biçiminde düzenle meleri sonucunda ortaya çıkan istif yazısı. Leylek, armut, kayık biçiminde yazılar meşhurdur.

Yazı takımı: Yazı yazmakta kullanılan âletlerin tümü. Takım genellikle kenarlı bir tepsi içinde iki hokka, bir rıhdan, bir süngerlik, bir kaleintraş, bir makta ve bir makastan meydana gelirdi.

Yazalı cild: İç kapak ve mıkleb içi bordürlerinde âyet veya beyitler yazılmış olan cild.

Yazana: Basılmamış, yazılarak çoğaltılmış.

Yazma cild: Üzerleri sıvama varak altını yahut ezme altın sürülmek suretiyle kaplanmış olan deriden cildlere verilen ad.

Yazana şemse: Kabartmalı olmayan şemse.

Yekpare su: Bk. Kesme.

Yekpare şemse: Kitap cildlerinde kabın tamamını kaplayan meşinin üzerine yapılan şemse.

Yekşah:

1. Demirden âlet,

2. Yaldız sürülmüş deri zemine yekşah demirini kakmak suretiyle yapılan cild. Bu cildler XVIII. yüzyılda çok görülür.

Yelen: Kamış kalemin açılması sırasında çıkan tozların temizlenmesinde kullanılan tüyün adıdır. Kuş ya da tavuk tüyündendir.

Yeşil altın: Altının gümüşle karışmasından meydana gelir. Altınlar arasında güzel bir fark gösterdiğinden tezhibde kullanılmıştır.

Yılankavi: Yılan gibi, S şeklinde kıvrılmış süslemelere verilen ad.