"V" Harfi İle Başlayanlar

Vahşî: Kamış kalemin ortası kesik ucunun yazıdan yana olan kısmına verilen ad. Yazandan yana olan kısmına ünsî denir. Nesih, sülüs, rik'a'da vahşî taraf ünsîden dar, divanî, kırma ve deşti'de daha geniş, nestalik'te ise ikisi de eşit olur.

Vakfe: Durak, durulacak yer, nokta. Bk. Durak.

Vakfe Gülü: Ayetlerin sözbaşlarına veya sonlarına konan ve nokta görevi yapan tezhibli çiçeklere verilen addır.

Vakıf Gülü: Bk. Vakfe gülü, GÜL.

Vakıf Kitap: Herhangi bir kütüphane, cami ve benzejri bir kuruma vakıf olarak verilen kitap. Böyle kitaplarda genellikle vakıf mührü bulunur.

Vakıf Kitaplık: Toplumun yararlanması için sonsuz olarak bağışlanmış bulunan ve vakıf şartlarına uygun bir hizmet vermekle yükümlü bulunan kitaplık. Padişah, sultan ve devlet adamlarının kurdukları vakıf kitaplıkların birçoğunun koleksiyonları bugün Süleymaniye Kütüphanesinde bulunmaktadır.

Varak:

1. Yaprak, tabaka,

2. Yazma eserlerden her bir yaprak. Ön yüzü (a), arka yüzü (b) olarak numaralanır.

Varak altın: Bk. Altın varak.

Varakçı: Varak altım hazırlayan ustalar.

Varakçılık: Altın eziciîiği.

Vâsıtî: Kamış kalemlerin iyi cinsinden birine verilen ad. Gelibolulu Âlî, Mendkib-i Hünerverari'da «Tahkik-i hakik hoş-nüvisan-ı cihan ve rakam -giran-ı maaprif-nişan olan üstâdlara vâcibdir ki kalem kısmının elbette vasilisini kullananlar» demektedir.

Vasla: İlk tuğraların bir kısmında padişah ve babasının isim ve unvanları ile tuğrayı tamamlayan işaretlerden başka bazı şekiller daha bulunmaktadır. Bunlardan ilk defa bahseden P.Wittek, bu şekillere «Vasla» adını verir. Wittek'e göre vaslalar tuğranın bizzat tuğra sahibi tarafından çekilmiş olabileceğini gösterir. Bilinen vaslalı tuğralar: Orhan, I. Murad, I. Bayezid, Emir Süleyman, I. Mehmed, II. Murad (Şehzadelik tuğrası), II. Mehmed (Şehzadelik tuğrası).

Vassal: Bozulmuş ve dağılmış el yazması kitapları tamir eden ve kâğıtları yenileyerek sayfaları birbirine birleştiren (vasi eden) sanatkâr. Sayfaları yapışan eski yazılı bir kitabın sayfalarını ayıran sanatkâra da vassal denir.

Vassale:

1. Kâğıtları bozulup yırtılmış yazma eserlerde bu kısımlara kâğıt eklenerek yapılan tamir biçimi. Her iki kâğıt traş edilip birbiri üzerine bindirilmek suretiyle tamir yapılır ve ek eri belli olmaz.

2. Yazma kitaplarda kırılmış cedvellerin (cedvel kesiğinin) tamirine de bu ad verilir. Çerçeve vaziyetinde kalan yan kâğıtlar, dikkatle ortalarından yatay biçimde ikiye ayrılarak, asıl çerçeve içinde kalan yazılı kısmın kenarları inceltilir ve çerçevenin ayrılan kısımları arasına sokulup, muştalamak suretiyle yapıştırılır.

3. Metnin yazıldığı kâğıt ile yazı dışında kalan bölümü meydana getiren kâğıdın ayrı cinslerden olması durumu.

Vazolu çiçek motifi: Daha çok lake kitap cildlerinde görülen realist çiçek motiflerinin bir türüdür.

Veziri: Yazma eserlerin dört köşe ve kare biçimlilerine verilen ad. Bu kitaplar çoğunlukla küçük boyutlu olurdu.