I Ve İ H arfi İle Başlayanlar

Istampa baskılı cilt: Soğuk ıstampa, üzerine modelin kazındığı bir demir levha kızdırıldıktan sonra derinin üzerine bastırılır. Bu Istampa modeli meşin üzerine bir altın yaprakla bastırılarak yaldızlı cilt elde edilir.

Itrî: Süsleme motifi. Bir tür yaprak şeklidir. Itır yaprağına benzediğinden bu adı almıştır. Berk-i ıtrî de denilir.

  

İbda': Yaratma; sanatın her devirde ve her yüzyıla ait bütün ayrıntılarını bildikten sonra, şimdiye kadar yapılmamış, yeni bir çığır açma; yeni, ayrı ve bir esasa bağlanmış üstün örnekler.

İ’câm: Harfleri noktalama, yazıya nokta koyma.

İcâzet: Bk. Hatt-ı icazet.

İc’azetname, icâzet: İlimde ve yazıda öğrenimini bitirenlere verilen belge; hattat icazetnamelerine son asırda ketebe kıtası denilmiştir. İcazetnamede, silsilenamedeki gibi, kimin kimden yazı öğrenmiş olduğu sıra ile gösterilir. Kıtalarda ise yalnız öğrenci ve öğretmenin ismi ile dualar yazılmıştır. İcazetname almadan önce yazıya ketebe konulamaz.

İç: Arap harflerinin karınlı veya tekneli olanlarının çizgi içindeki kısımlarına verilen isim.

İç kapak: Dış kapaktan sonra gelen, bazen boş bazen da eserin adı ve vakıf mühürlerinin bulunduğu yaprak.

İç yüz: Kapağın iç tarafı. Bâzı ciltlerde tıraş edilmiş deri tezyin edilmeden düz olarak yapıştırılmıştır. Selçuklular zamanında ciltlerin iç yüzlerindeki süsleme, kızgın demirin bastırılması ile yapılmış belli motiflerden ibarettir. XV. yüzyıldan sonra birçok Türk cildinde iç kısım, ya oyma (katı') şeklinde veya dıştakinin aynı kabartma şekillerle süslenmiştir. Ebru kâğıt kaplanmış veya âyet yazılmış müzehhep iç yüzler olduğu gibi, nadiren iç yüzde halkârî süslemelere de rastlanır.

İklil: Taç. Bk. Ser sûre.

İlhanî: İlhanlılar devrinde Anadolu'da yaygın olarak kullanılan keşideli bir yazı türüne verilen ad.

İnce yazı: Eski yazıların bir sanat gösterisi olarak ince yazılması. Bk. Gubarî.

İsfidaç: Bk. Üstübeç.

İstif: “Bir şeyi birbiri üzerine ve sıra ile dizip yığmak” demek olan bu kelime, eski yazıda kelimeleri birbiri üzerine çıkararak dizmek yerine kullanılmış bir terimdir. Hattatlıkta değerli olan, ne kadar üst üste olursa olsun kolay okunanıdır. Rakım Efendi, sülüs istifte çok başarılıdır. Muhsin zade Abdullah Bey, yazacağı yazıyı kurşun kalemle istifler; âz okuma bilen bir çocuğa gösterip çocuk okuyabilmişse onu yazarmış.

İstinsah: Nüshasını çıkarmak, kopya etmek. Eskiden, müellifin yazdığı ya da hazırladığı kitabı elle çoğaltma işlemi. Bu işi yapanlara müstensih denilir.